Licht op Armoede

Afgelopen maandag presenteerde de Armoedecoalitie Utrecht haar tien-jarig jubileum. Op zich geen leuk feestje en het was nog druk ook. Ik was daar omdat ik samen met ervaringsdeskundige en vriendin F. heb meegewerkt aan een boekje genaamd ‘Licht op Armoede’. Dit boekje moest er komen volgens de Coalitie omdat zij hadden geconstateerd dat veel hulpverleners handelen vanuit een blinde vlek en niet vanuit de kennis en kunde die het behelst om in armoede te leven. Om daar vervolgens de juiste empathie en de juiste strategie aan vast te kunnen koppelen. Een hele klus.
Natuurlijk wil ik daaraan meewerken, als ex-hulpverlener en met enig verbijsterend verstand van de Participatiewet die in mijn ogen na een korte kennismaking beter de Eliminatiewet had mogen heten. En zo onvoorstelbaar handig armoede creëert.
Over Armoede was de Coalitie overigens verrassend makkelijk.
“Van een uitkering kan je niet leven,” zo werd het bal geopend en meteen verscheen er ook een staatje aangeleverd door het Nibud waarbij uit het rood bleek dat de gemiddelde bijstandsgerechtigde vijftien tot driehonderd euro te kort komt, per maand.
Daarna werden we ‘opgewarmd’ middels een quiz.
“Een schuld van €49,-. Tot hoeveel loopt die op wanneer er een deurwaarder in het spel komt wanneer je geen €49,- hebt?”
Negenhonderdvijftig.
Daarna een vraag over bepaalde wijken in Utrecht. Een ‘arme’ en een ‘rijke’ wijk.
“Hoeveel jaar sterven mensen gemiddeld eerder in de arme wijk?”
Iemand riep ‘vijf’, iemand riep ‘zeven’. Niemand durfde blijkbaar ‘acht’ te bieden en voordat er zich een spreekwoordelijk bommetje zou ontpoppen gaf  de opwarmster snel het antwoord.
Twaalf”.
Toen ze daarna vroeg hoeveel meter deze wijken van elkaar af lagen, lag het bommetje er toch. Gelukkig waren er nog een paar echte Utrechtenaren in de zaal die het juiste antwoord gaven.
Nul“.
Ik was nu geheel afgekoeld. Negenhonderdvijftig, twaalf, nul. Voor vijfentwintigduizend huishoudens in Utrecht.
Mevrouw Karin el B. vertelde hoe zij negen jaar in de schulden had gezeten na baanverlies in crisistijd waarbij zij een aantal maanden geen inkomen had gehad, in afwachting van de administratie van het UWV.
En ze toch moest eten en haar huur betalen. Dat kon ze niet.
En de hulp die zij kreeg, zo vertelde zij, hielpen haar juist in die schulden. Zij had een deurwaarder aan haar deur gehad die dreigde haar man te gijzelen, waneer zij niet nu betaalde. Tweehonderd euro.
Dat dit illegale dreigementen zijn kon zij hem recht in zijn gezicht zeggen.
“Maar,” zei ze, “ik ben goed gebekt, een ander is dat wellicht in zo’n situatie niet”.
Dat vond ik ook, dat ze goed gebekt was. Ze zei ook dat je wel het meisje uit de armoede kan halen maar niet de armoede uit het meisje.
“Wanneer ik gevraagd word voor een verjaardagdag app ik nog steeds terug nee ik kan niet (smoes) en dan ineens bedenk ik dat ik wel een kadootje kan betalen”.
Daar schrok ik van.
Zoveel jaar na achterstands-ellende.
En deze mevrouw Karin el B. duidelijk een powervrouw is. Ik wou dat zij in Den Haag op de stoep van Rutte ging zitten, gewoon in haar eentje, en zonder spandoek ook en de man zou eindelijk snappen dat de uitkeringen omhoog moeten, allerlei regelingen en goed bedoelde inzamelingsacties omlaag en dat er dan een gigantische winst ligt in allerlei hulpverleningsinstanties die we dan niet meer nodig hebben.
“Economische zelfstandigheid, dat is toch de bedoeling van politiek Den Haag,” fronste mijn ervaringsdeskundige vriendin F.,”maar waarom geldt dat dan niet voor bijstand?!”

Thuisgekomen bladerde ik door het boekje om straks trots te zijn op wat de coalitie van de universiteit Utrecht ‘literair’ had genoemd. Ik vond mijzelf ingekort terug, wat een redactie natuurlijk mag doen, onder vermelding van de naam Sophia. Er staat ook een ingekort blog, over gewassen haren en zelfrespect. Daar heet ik ineens Robin. Terwijl ik toch duidelijk mijn naam heb verbonden aan mijn schrijverij, en ook die van F.
Verder zijn er Jessica, Claudia, Frans, Inge, Harry en Nevin, Thea en Dennis. En inderdaad een paar mensen die wel ‘vermeld’ staan.
Wat zegt het, dat de redactie van ‘Licht op Armoede’ wel haar verhaal wil vertellen maar dan verborgen, dus anoniem?
Vijfentwintigduizend huishoudens in Utrecht. Met voor mannen een gemiddelde levensverwachting van 68,2 jaar, voor vrouwen 71,3. Die heten niet Robin of Sophia.

Armoedebestrijding begint blijkbaar bij goed gebekt zijn. Om de participatieschuld die wij als samenleving in ons dragen aan het in stand houden van armoede, zichtbaar te maken. Zodat er iets constructiefs gebeurt.
“Ja, of andersom,” zei Karin el B., “in Denemarken heb je die schaamte niet. Daar hebben ze ook voedselbanken maar daar heb je geen pasje, bankafschriften of formulieren voor nodig. Het is voor iedereen toegankelijk, dus geen brandmerk op armoede, geen onderscheid voor kinderen.
Alleen die mensen die het kunnen betalen, die gaan gewoon niet”.

 

Getagd , , , , , , , , , . Bladwijzer de permalink.

2 reacties op Licht op Armoede

  1. nelleke zeggen:

    Op 14 november Algemeen Overleg Armoede&Schulden in de Tweede Kamer met staatssecretaris van Ark, zie http://www.landelijkeclientenraad.nl/Nieuws/Bied-mensen-in-schulden-en-armoede-licht-aan-het-eind-van-de-tunnel.

  2. nelleke zeggen:

    Het is even wat tekst, maar wel zeer opbouwende tekst; het pamflet van de Landelijke Cliëntenraad. Hiermee komen we ergens (uit).
    ‘Pak Armoede en Schulden Aan’

    Bied perspectief aan mensen met een kleine beurs!
    939.000 mensen in Nederland leven op en rond de armoedegrens. Velen van hen komen nauwelijks rond. Zoals gezinnen met kinderen in de leeftijd voor het voortgezet onderwijs, mensen een chronische ziekte of beperking, alleenstaanden, mensen met een onvolledige AOW, laaggeletterden en mensen met een wisselend inkomen zoals zzp’ers. Samira moet met haar gezin van 4 kinderen rond zien te komen van gemiddeld 70,- per week. Ze heeft geen schulden en maakt gebruik van alle regelingen, toeslagen en fondsmogelijkheden die er zijn. Voor haar is het zonder de voedselbank en hulp van anderen niet vol te houden. Om nog iets van leefgeld over te houden heeft zij geen aansprakelijkheidsverzekering voor haar kinderen. Zo zijn er velen, die in deze tijd van hoogconjunctuur, nauwelijks hun hoofd boven water kunnen houden. Dat komt omdat het besteedbaar inkomen van minima de afgelopen jaren nauwelijks is gestegen, terwijl de vaste lasten (huur, energie, verzekering) en voedsel wél veel duurder zijn geworden.
    U kunt dit veranderen.
    Door het beleid op de volgende drie onderdelen aan te passen:
    1 Zorg voor een toereikend inkomen, zodat mensen met een laag inkomen kunnen voorzien in hun levensonderhoud en kunnen meedoen aan de samenleving. Wij bevelen aan:
     Verhoog het netto minimumloon en daarmee het netto sociaal minimum, zodat het inkomen van
    mensen die hierop aangewezen zijn toereikend is om van rond te kunnen komen.
     Maak het eenvoudiger voor minima om rond te komen door inkomensondersteunende maatregelen en toeslagen bij mensen van wie de overheid weet dat zij hiervoor in aanmerking uit eigen beweging
    toe te kennen. Vorder alleen terug wanneer er sprake is van bewuste fraude.
     Draai de bezuiniging op de huurtoeslag uit 2012 terug door het toeslagpercentage tussen de
    kwaliteitskortingsgrens en de aftoppingsgrens te verhogen naar 75% in plaats van de huidige 65%
    (artikel 7, lid 1 van het besluit op de huurtoeslag wordt verhoogd naar 75%).
     Breng in navolging van de langere glijdende schaal in de huurtoeslag die in 2020 in gaat, ook langere
    glijdende schalen aan in de zorgtoeslag en in het Kindgebonden budget, zodat de armoedeval
    verdwijnt (of vermindert).
     Draai de btw-verhoging op groente, fruit en andere dagelijkse benodigdheden, terug.
    2 Stop onnodige verhoging schulden, zoals boetes op de zorgpremie als mensen de zorgpremie niet kunnen betalen; verdriedubbeling van onbetaalde CJIB boetes en buiten proportionele incassopraktijken. Dit kan door:
     De bestuursrechtelijke premie per 2020 vast te stellen op 100% van de standaardpremie in plaats van
    de huidige 110% (daarmee vervalt de bestuursrechtelijke boete).
     Verhoging van de CJIB boetes voor mensen die wel willen maar niet kunnen betalen kwijt te schelden,
    bijvoorbeeld via de noodstopprocedure.
     Strenger toezicht op de incassomarkt, waarbij zowel wordt gelet op de proportionaliteit als op de
    naleving van het Besluit vergoeding voor buitengerechtelijke incassokosten.
     Stel een wettelijk plafond in voor de ophoging van kosten (bijv. 100% oorspronkelijke vordering)
     Beperk de handel in schulden, door af te dwingen dat de herkomst van de vordering altijd in beeld is,
    inclusief de opbouw van het uiteindelijke schuldbedrag.
    3 Laat overheden mee werken aan echte oplossingen voor problematische schulden, zoals we dat ook van andere schuldeisers vragen. Dat kan door:
     Minder beperkingen aan de saneerbaarheid van justitiële vorderingen, belastingdienst en UWV
     Beleidsvrijheid voor gemeenten om maatwerk te leveren bij de uitvoering van artikel 60c van de
    Participatiewet, zodat de gemeente zelf kan bepalen of zij voor bijstandsvorderingen wil meewerken
    aan schuldregelingen tegen finale kwijting. Bijvoorbeeld in pilotvorm.
     Stop gijzeling van mensen die niet kunnen betalen. Het levert niets op en het kost ook nog geld.

    Utrecht, 3 oktober 2019 Ondertekend door:
     ATD Vierde Wereld
     Federatie Opvang/RIBW Alliantie
     FNV – minimumlooncampagne Voor 14
     Gemeente Utrecht
     Ieder(in)
     Landelijke Cliëntenraad (Werk en Inkomen)  NVVK
     Sociaal Werk Nederland
     Sociale Alliantie
     SUNN
     Woonbond
     Armoedecoalitie Utrecht

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *